Sán nang

Sán nang (Echinococcus granulosus)
Sán nang không có ý nghĩa về mặt lâm sàng ở chó, tuy nhiên trứng do chó lây truyền sẽ gây
nhiễm cho người và gia súc khiến sản sinh u nang bào sán trong các cơ quan nội tạng dẫn tới tác
động đáng kể đến sức khỏe cộng đồng và kinh tế.

– Ký sinh trùng: Echinococcus granulosus
– Tên thường gọi: Sán nang
– Vật chủ: Chó
– Thời gian ủ bệnh: 6-7 tuần
– Vị trí của giun trưởng thành: ruột non
– Phân bố: các khu vực mát hơn của vùng cận nhiệt đới
– Đường lây truyền: ăn phải u nang bào sán có khả năng sinh sản trong mô vật chủ trung gian
– Lây truyền sang người: Có
– Phân bố
E. granulosus được phân bố trên toàn cầu, nhưng có vẻ có rất nhiều ở các khu vực có khí hậu mát
mẻ ở vùng cận nhiệt đới (ví dụ: Bắc Ấn Độ, Nam Brazil), đặc biệt ở các vùng nông thôn nơi nội tạng
dễ tiếp cận với chó nông trại và cộng đồng. Loại sán này chưa được báo cáo ở nhiều khu vực thuộc
Đông Nam Á, Trung Mỹ và vùng Caribe nhiệt đới.

– Dấu hiệu lâm sàng
Chó không có khả năng biểu hiện các dấu hiệu lâm sàng của tình trạng nhiễm sán.
– Chẩn đoán
Cần dựa vào tiểu sử của con vật, tức là việc tiếp cận với nội tạng sống. Phát hiện trứng và đốt sán
trong xét nghiệm nổi phân tiêu chuẩn không đáng tin cậy do trứng hiếm khi rụng vào phân. Nếu trứng
rụng vào phân thì cũng không thể phân biệt trứng về mặt hình thái học với trứng của Taenia spp.
. Không nên tẩy xổ giun và kiểm tra giun trưởng thành do nguy cơ lây truyền sang người liên
quan đến tình cờ ăn phải trứng E. granulosus. Giun trưởng thành rất nhỏ, dài 3-9 mm, có tối đa 3 đốt

– Điều trị
Thuốc uống Praziquantel với liều 5 mg/kg là thuốc được lựa chọn.
– Kiểm soát
Khuyến nghị chủ nuôi không được cho chó ăn nội tạng của các vật chủ trung gian nuôi trong nhà hoặc
hoang dã (ví dụ: gia súc, ngựa, lạc đà). Ở những khu vực có nhiều E. granulosus, chó cần được điều
trị bằng praziquantel với khoảng cách 6 tuần. Bắt buộc phải vứt bỏ ngay phân chó trong tối đa 48 giờ
sau khi điều trị. Có thể đốt cháy, chôn sâu hoặc thải bỏ phân trong nhà xí hoặc bể tự hoại có xả nước.
Có thể nhắm mục tiêu đến các vật chủ trung gian để kiểm soát nang sán echinococciasis thông qua
giám sát và kiểm tra thịt khi giết mổ nhưng cũng sử dụng vắc-xin ngừa nhiễm sán (EG95).
– Cân nhắc về sức khỏe cộng đồng
Người nhiễm sán do ăn phải trứng thông qua tiếp xúc trực tiếp với chó (trứng dính vào lông chó và bị
nhiễm ngay khi thải phân) hoặc do ăn phải trứng trong thực phẩm hoặc nước nhiễm bẩn. Ở người,
nhiễm sán có thể không có triệu chứng hoặc có thể có biểu hiện suy giảm chức năng cơ quan (ví dụ:
não, phổi, tim, gan, v.v.) do u nang bào sán (Hình 3) gây áp lực lên các cơ quan tiếp giáp. Thông
thường, bệnh bào sán có thời kỳ ủ bệnh kéo dài trong nhiều năm (nang mất thời gian để phát triển).
Vỡ hoặc rò rỉ nang có thể dẫn đến sốc phản vệ gây tử vong. Điều trị rất phức tạp và thường đòi hỏi
kết hợp phẫu thuật và can thiệp hóa trị liệu.